آیا در مورد چرم و تاریخچه آن اطلاعات دارید؟ ما در این مقاله به بررسی تاریخ چرم در جهان تکامل و انواع چرم از نظر جنس و نوع آن خواهیم پرداخت.
چرم، مادهای طبیعی، بادوام و منعطف است که از دباغی پوست خام جانوران، بهویژه گاو به دست میآید. فرایند دباغی، پوست فسادپذیر را به یک ماده طبیعی پایدار، دایمی و انعطافپذیر برای کاربردهای گوناگون تبدیل میکند.
با بررسی تاریخ چرم در جهان میتوان گفت، چرم در تلفیق با چوب، پایه فناوری باستانیان بوده است و جز اولین کشفیات کاربردی بشر در طول تاریخ بوده است. نقاشیها و آثار نگارشی مصریان در غارها، از این موضوع خبر میدهد که چرم ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد، در این کشور کشف شده بود و مورد استفاده قرار میگرفت.
موارد استفاده از چرم در مصر آن زمان محدود نبود و از آثار نگارشی غارها این موضوع قابل برداشت است که از چرم در موارد زیادی استفاده میکردند:
• تولید صندل
• لباس
• دستکش
• سطل
• بطری
• سایبان
• تجهیزات نظامی
این روزها دیگر چرم، استفادههای محدود و سطحی گذشته را ندارد. علم روز، با گذشت زمان در حال پیشرفت بوده است. بشر با علم شیمی آشنایی پیدا کرده و مواد شیمیایی در تکامل مواد خامی چون چرم و تولید چرم مصنوعی بسیار موثر واقع شدند.
هماکنون، چرم با دارا بودن جنس و انواع مختلف، عضوی بزرگ از زندگی همه انسانها شده است. البته نه فقط در تولید کیف چرم طبیعی، کفش و پوشاک؛ بلکه در زمینههای متنوع دیگر مانند وسایل نقلیه، حمل و نقل هوایی و دریایی و…نیز، تاثیرگذار بوده است.
برای مشاهده انواع کیف چرم طبیعی کلیک کنید!
دباغی و تحول در تاریخ چرم در جهان
با نگاهی به تاریخ چرم در جهان، دانستیم که پوست دام، از جمله نخستین مواد اولیهای بوده که بشر برای تهیه پوشاک و ابزار مورد استفاده قرار میگرفته است. اما این پوست به شکل طبیعی خود دشواریهایی را به همراه داشت؛ تا زمانیکه تازه، نمناک و تر بود فاسد و متعفن میشد و از بین میرفت.
اگر هم خشک میشد، هر چند سالم میماند؛ اما تبدیل به جسمی سخت و غیر قابل انعطاف تبدیل میشد و در صورت دوباره مرطوب شدن، فساد آن از سر گرفته میشد. با نگاهی به تاریخ چرم در جهان و طبق شواهد به دست آمده، از اواخر عصر یخبندان روشهای سادهای برای ازدیاد نرمی و جلوگیری از فاسد شدن پوست متداول بوده است.
از همین رو بشر به تدریج دباغی را ابداع کرد. در دباغی سنتی، از عصاره به دست آمده از برگ و چوب درختان و روغنهای گیاهی و حیوانی و نمکهایی مانند زاج سفید استفاده میشد. در دباغی نوین، افزون بر گسترش روشهای سنتی، از شیوههای تازهتری مانند:
• استفاده از نمکهای کروم به جای زاج
• دباغی آلدئیدی
• استفاده از مواد دباغی سنتز
به کار گرفته میشود.
نگاهی به تاریخچه چرم در جهان و آغاز محبوبیت
تجارت چرم پیشینهای تاریخی دارد. تاریخ چرم در جهان به ۵۰۰ سال قبل از میلاد میرسد. پیش از آنکه بشر بتواند با استفاده از برگها و الیاف گیاهی، پارچه ببافد؛ چرم، نقش اساسی در پوشش بدن برای انسان داشته است. اولین تاجران چرم، نیاکان و اجداد یونانیان باستان بودند که به دباغی چرم در آن زمان معروف بودند.
با نگاهی به تاریخ چرم در جهان درخواهیم یافت که زمینه اولیه تجارت چرم، در یونان باستان پیریزی شد و تا کنون تکامل پیدا کرد. رومیها نیز تحت تاثیر فعالیت یونانیان آغاز به استفاده از چرم در صنایع دستی خود، در زمینههایی چون: کفش، لباس و تجهیزات نظامی از قبیل سپر، زین و مهار کردند.
کم کم استفاده از چرم به دلیل راحتی و سهولت کار با آن، مورد توجه مردم دنیا قرار گرفت و به این ترتیب بود که چرم و موارد استفاده از این موهبت الهی جهانی شد. همچنین استفاده از چرم، احساس خوبی را برای افراد ایجاد میکرد؛ چراکه چرم خالص، بوی مواد غذایی را به خود نمیگرفت و نگهداری و حفظ آن، با سهولت بیشتری امکانپذیر بود.
تکامل تولیدات چرمی در قرون ۱۸ و ۱۹
قرنهای 12-10 میلادی را باید تحولی بر تاریخ چرم در جهان دانست؛ زیرا در این دوره، صنعت چرمسازی با توجه به پیشرفت تکنیک در کشورهای اروپایی از جمله انگلستان، توانسته بود منابع تجاری بسیاری را به همراه داشته باشد. در قرون وسطی که به تدریج دستهجات صنعتی تشکیل میگردید، جامعه دباغان نیز به وجود آمد و انواع چرم برای مصارف گوناگون طبقه بندی شد.
از قرن هفدهم میلادی بهعلت احتیاج شدید مردم به فرآوردههای چرمی، این صنعت به شکل نو، پراهمیت و گسترده به مردم شناسانده شد. عملیات فراوانی برای تسریع کار در صنعت چرمسازی پدید آمد و مواد شیمیایی گوناگون و کاملتر، ماشین آلات پیچیدهتر و از همه مهمتر، افراد باتجربه و مطلع پا به عرصه این صنعت گذاردند.
گسترش بازارهای فعالیتی و صنعتی شدن در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی، تقاضاهای جدیدی را در تاریخ چرم در جهان پدیدآوردند. در این دوران نیاز به کفشهای سبکتر، شیکتر، با نقشها و طرحهای متنوعتر محصولات چرمی ایجاد شد. چرم دباغی شده بسیار ضخیم بود و این چیزی نبود که در قرون صنعتی، از سوی بازار پذیرفته شود.
بنابراین استفاده از نمک کروم اتخاذ شد که در راستای آن، دکوراسیون منزلها و طراحی پوشاک و کیف و کفش چرمی، دست خوش تحولی عظیم شد. بحران اقتصادی اواخر دهه سال ۲۰۰۰نیزیکی از تاثیرگذارترین اتفاقات در تاریخ چرم در جهان است.
از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ میزان تولید به دلیل بحران اقتصادی، در حدود ۰٫۵٪ و قیمتها تا ۳۰٪ افت داشتهاند. از سال ۲۰۱۲ قیمتها ثابت شده و با رشدی که در سالهای پس از بحران داشته، قیمتها به بالای دوران قبل از بحران رسیدهاست.
بهترین چرمها در تاریخ چرم در جهان
بهترین نوع چرم در تاریخ چرم در جهان، چرم مراکشی، چرم اسپانیایی، چرم روسی و چرمهای حاصل از پرندگان، ماهیها، خزندگان و انواع پستانداران هستند که جز مرغوبترین چرم های طبیعی در جهان بهشمار میآیند. این چرمها معمولا با مواد گیاهی دباغی میشوند.
چرم مراکشی
این نوع چرم بهعنوان یکی از محکمترین چرمها در تاریخ چرم در جهان شناخته شده است؛ ولی در عین حال، بسیار نرم و قابل انعطاف است. در زمانهای گذشته، چرم مراکشی را با دوختن پوستها، دباغی میکردند. در آن روش، پوست را به شکل مشک، کشکول یا بطری در میآورند.
آن را با مقداری سماق پر میکردند و در ظرفهای پرشده از همان محلول شناور میساختند. سپس به وسیله تیغههای چوبی در حال چرخیدن، به روی پوست ضربههایی وارد میشد و به ساخت چرم کمک میکرد.
از این نوع چرم بیشتر برای صحافی کتابها استفاده میشد. امروزه این چرمها برای تهیه کالاهای چرمی ظریف مانند کیفهای زنانه، کیفهای دستی و جیبی مردانه استفاده میشود.
چرم روسی
بس از مطالعه تاریخ چرم در جهان میتوان دریافت که چرم روسی نخستین بار در روسیه تهیه شده است. عمل پوست پیرایی با استفاده از پوست درختهای بید و غان انجام میشد. این نوع چرم با بوی خوشآیندی که داشت، شناخته میشد. این بوی خوش، به روغن درخت غان مربوط است.
امروزه تولید اینگونه چرم، دیگر مخصوص کشور روسیه نیست و در بسیاری از کشورها با استفاده از مواد پوست پیرایی گیاهی تولید میشود. از این نوع چرم برای صحافی کتاب، ساخت کیف بغلی، چمدان و لباس استفاده میشود.
چرم اسپانیایی
این نوع چرم، در واقع نوعی چرم مراکشی است. امروزه این نوع چرمها را از پوست اسب با کیفیت مرغوب به روش پوست پیرایی گیاهی تولید میکنند. این نوع چرمها را از طرف لش پرداخت میکنند. چرم تولید شده بسیار محکم و همچنین ضد آب است. از این چرم، در ساخت کفشهای مردانه مرغوب استفاده میشود.
چرم های حیوانی محبوب در طول تاریخ
در تاریخ چرم در جهان، چرم های بسیاری استفاده شده اند. اما برخی محبوبیت بیشتری داشتند. به طور کلی، بیشتر چرم مورد نیاز، از پوست حیوانهایی مانند گاو، گوسفند، بز و خوک و یا حتی شترمرغ به دست میآید. این حیوانها را بیشتر به خاطر گوشت آنها پرورش میدهند.
در واقع پوست آنها یک فرآورده فرعی به حساب میآید. اما حیواناتی هم هستند که تنها به خاطر استفاده از پوستشان شکار میشوند. از جمله این حیوانات میتوان به مار، مارمولک، سوسمار و کروکودیل اشاره کرد.
برای مشاهده انواع کیف چرم طبیعی کلیک کنید!
پوست مار و مارمولک
این نوع پوست، بسیار نازک و در عین حال محکم است. وقتی که پوست پیرایی میشود، ترک نمیخورد و آبرفتگی و کشیدگی پیدا نمیکند و دوام و استحکام زیادی دارد. پوست مارمولکها، گرانتر از پوست مارها است. از یک مارمولک میتوان حدود ۳۰ سانتیمتر مربع پوست به دست آورد.
پوست کروکودیلها و سوسمارها
این حیوانات پوست زیبایی دارند و از روی نقشهای بزرگ، به راحتی تشخیص داده می شوند. این پوستها، به اندازهای شهرت دارند که برای ساخت تقلبی آنها با پرسهای فولادی، نقشهای سوسمار را بر روی پوست گاو، ثابت میکنند. پوست سوسمار، بیشتر از پوست کروکودیل مورد استفاده قرار میگیرد و برای ساخت چمدانهای درجه یک، کیفهای زنانه و کفشهای مرغوب درجه یک استفاده میشود.
پوست پرندگان
پوست پرندگانی که برای استفاده از پر و بالشان پرورش مییابند، تنها در صورتی به چرم تبدیل میشوند، که پرنده مرده یا کشته شود.
از پوست شتر مرغ نیز چرم بسیار سخت و مرغوب به دست میآید که از آن در تهیه کیف و کفش و چمدان استفاده میشود. تقریبا تمام پوستهای شتر مرغ در آمریکای جنوبی به دست میآید. به طور کلی میتوان گفت که بجز حشرات، کمتر مخلوق چرنده یا خزندهای وجود دارد که نتوان پوست آن را به چرم مرغوب تبدیل کرد.
در پایان
این روزها دیگر چرم استفادههای محدود و سطحی گذشته را ندارد. علم روز، با گذشت زمان در حال پیشرفت بوده است، بشر با علم شیمی آشنایی پیدا کرده و مواد شیمیایی در تکامل مواد خامی چون چرم و تولید چرم مصنوعی بسیار موثر واقع شده و تحولی عظیم در تاریخ چرم در جهان بهوجود آوردند.
هماکنون چرم با دارا بودن جنس و انواع مختلف، عضوی بزرگ از زندگی همه انسانها شده است. البته نه فقط در تولید کیف، کفش و پوشاک؛ بلکه در زمینههای متنوع دیگر مانند وسایل نقلیه، حمل و نقل هوایی و دریایی و… نیز از چرم استفادههای زیادی میشود.
با بررسی تاریخ چرم در جهان به این نتیجهگیری کلی خواهیم رسید که امروزه چرم یکی از صنایع مهم در جهان محسوب شده و برای هر کشوری ارزش اقتصادی زیادی بههمراه میآورد.
منابع:
در این نوشته آغاز کاربرد چرم رو در یونان گفتید اما در مقاله دیگر ایران رو به عنوان آغازگر این صنعت معرفی کردید
از طرف دیگه در این مقاله نامی از چرم ایرانی و سطح کیفی اون در جهان نیست
؟؟
با سپاس از دقت نظر شما
حتما مقالهای مفصل و جامع از مرجع معتبر در خصوص تاریخ چرم تدارک میبینیم و منتشر میکنیم.